Zout op je huid

Met nog een ruime week te gaan, zijn we rustig aan begonnen om terug te keren naar onze startplaats Perth. Nou ja, rustig...harde wind en een hoge camper vragen nogal wat stuurmanskunst.
Het Karijini national park willen we een volgende keer doen ( nu 40 graden en weinig schaduw ) in een ander jaargetijde. Want dat we Australië nogmaals bezoeken staat voor ons vast. En dan, zoals in ons oorspronkelijke plan, niet alleen als toerist.
We schreven al eens over de vriendelijkheid van de mensen. Vanmorgen, na de gebruikelijke “how are you going” begroeting, zijn we aan de praat geraakt met een stel waarvan de vrouw weliswaar 'retired' leerkracht is, maar nog steeds actief is als vrijwilliger bij home school projecten. Heel interessant...We hebben mailadressen van contactpersonen gekregen.
Langs de westkust afzakken naar het zuiden dus. We hebben hele bijzondere, spectaculaire bezienswaardigheden gezien en aparte dingen gedaan. De terugweg houden we wat meer basic, ook omdat we voor een groot deel dezelfde weg rijden. Er zijn buiten de north-west coastal highway simpelweg niet veel andere geasfalteerde wegen. Dus zegt onze tom-tom regelmatig 300- 400 km rechtuit. We zoeken naar bijzondere plekjes om een paar nachten te staan, liefst waar we vrij mogen kamperen. Zo staan aan de Indische Oceaan op 20 meter van de zee bij Quobba, bij Cliff Head en Milligan Island. Van te voren slaan eten, water en wijn in, we plassen in een emmertje en wassen ons in zee. Heerlijk: zout op je huid en zand in ons bed....

Aboriginals, een verhaal apart
We vinden dat ons reisblog niet compleet is zonder iets over de aboriginals te vertellen. Een complex onderwerp. We hebben informatie verzameld en aan veel mensen vragen voorgelegd. De antwoorden zijn af en toe politiek correct en in veel gevallen uitermate genuanceerd.

De ene kant van de medaille....
We hebben eindeloze vlaktes ongerepte natuur gezien -met bijna oneindig zicht- en bergruggen met valleien en gorges. Verborgen pareltjes.
Het is niet moeilijk om je voor te stellen hoe de oorspronkelijke bewoners hier al 50.000 jaar leven en geleefd hebben. In de Bungle Bungles was hun aanwezigheid bijna voelbaar. Kippenvel!
De aboriginal bestaat eigenlijk niet. Aboriginal is een verzamelnaam voor een volk dat verdeeld is in honderden verschillende tribes met elk hun eigen taal, eigen verhalen, eigen kunst. Met een eigen cultuur dus. Overeenkomsten zijn er ook: rondtrekkende, vreedzame volkeren.
De mensen waren volkomen aangepast aan het droge klimaat, met een diepzwarte bijna als leer gelooide huid. Met een stofwisseling en vochthuishouding die er op gericht was om het dagenlang zonder eten of drinken te kunnen stellen. Ze leefden van de jacht (mannenwerk)en het verzamelen van voedsel (vrouwen) Van generatie op generatie werd de kennis over eetbaar voedsel, medicinale kruiden en de jacht doorgegeven. Een leuk weetje: Tijdens een jachtpartij werd non-verbaal zowel het soort als het aantal dieren gemeld. Alleen het laatste dier in de rij met speer of boemerang gedood. Als je nl. het 1e dier dood, maak je de rest aan het schrikken en komen ze nooit meer terug op die plek. Overigens nam men nooit al het voedsel of water. Zo kreeg een gebied de gelegenheid zich te herstellen.
De aboriginals leefden van en met de natuur. Tijdens ceremonies werd moeder Aarde met zang en dans bedankt voor haar gaven. Lichamen en gezichten werden beschilderd met natuurlijke grondkleurstoffen, zoals met oker uit de Ochre-pit. Tijdens deze ceremonies werden ook de verhalen over de 'droomwereld' (ontstaansgeschiedenis) doorverteld. De natuurlijke omgeving gold als inspiratiebron. De zwarte strepen op de Uluru zijn bv. ontstaan door een gevecht met een reuzenslang. Over de vorm van een bergketen werd het verhaal verteld over een versteende baby.
Veel verhalen hebben als thema goed en kwaad. Een kleiner rotsblok bij de Uluru stelt de resten van de 'blue lizzardman' voor. Een gemene dief die de buit van andere jagers wilde stelen. Het liep slecht met hem af.
Onze aboriginalgids Sarah vertelt het verhaal van de 7 zusters en een nare man die hen achterna zat. – meisjes, pas op! – Ze tekent er afwisselend met 1 vinger, 3 vingers en dan weer met haar hele hand razendsnel symbolen in het zand bij.

Later, pas na de komst van de kolonisten, werden deze tekeningen op canvas gemaakt. Ook vanuit die tijd dateren de kenmerkende witte stippen.
Tja, die kolonisten....op 1616 zette de Nederlander Dirk Hartog als 1e blanke voet aan wal.
De eerste tweehonderd jaar heet het land dan ook New Holland. De Nederlanders (VOC) zien niet veel in dit land, er is weinig handel te drijven. Pas veel later, rond 1800, zien de Engelsen er wel brood in. Ze beginnen nederzettingen te bouwen en voeren de Engelse wet in. De nieuwelingen werden door de Aboriginals eerst vriendelijk ontvangen. Er is voldoende voedsel om te delen. Pas veel later, als blijkt dat de blanken niet alleen opeten wat ze op dat moment nodig hebben, maar meteen alles verbruiken, komt er enig verzet.

De kolonisten, met in hun kielzog ook missionarissen, vonden dat de Aboriginals moesten leren lezen en schrijven en een goede Engelse opvoeding moesten krijgen. Dat kon het best in internaten. Kinderen werden weggehaald bij hun ouders. Die situatie heeft tot 1973! geduurd.
We zagen ergens in een hotel een hartverscheurende film gebaseerd op het boek 'rabbit proof fence'. Een aangrijpend verhaal over drie aboriginal-zusjes die door de goedwillende Engelse bureaucraten uit hun huis worden gesleurd, in een kindertehuis door goedwillende Engelse verpleegsters gedwongen worden Engels te praten en Engels te worden. Dit is jarenlang met veel, bijna alle aboriginalkinderen gebeurd. De overdracht van taal en cultuur van generatie op generatie komt in de knel. Die effecten werken door tot in deze tijd.

….de andere kant....
In de steden krijgt de zgn. 'lost generation' een gezicht. Het is een trieste aanblik. Hele gezinnen hangen op straat rond, inclusief grijze opa's en oma's met rollators. Ze lijken stuk voor stuk onder invloed (ze missen een enzym om alcohol af te breken ), zijn luidruchtig, maken ruzie, laten rotzooi achter. In de bottle-shops moet iedereen zich legitimeren. Politie en bewakers zijn overduidelijk aanwezig. We zien verschillende winkeldiefstallen en arrestaties. We proberen een blik te vangen. In hun ogen is geen enkele emotie te zien.
We gooien regelmatig een balletje op bij Australiërs. Hoe kijken zij aan tegen de Aboriginals? Het blijkt een gevoelig onderwerp. Aan de ene kant voelen ze zich schuldig, zij zijn de nazaten van de kolonisten. Aan de andere kant is het al sinds honderden jaren ook hun land. We worden niet veel wijzer van de antwoorden. Ze ervaren weleens overlast, ja. Het zijn geen betrouwbare werknemers, ze verdwijnen ineens voor een 'bushwalk'. Van een juf uit Sydney horen van een enorme achterstand in ontwikkeling.
Voor ons valt het moeilijk te rijmen met het (romantische?) beeld van de trotse, oorspronkelijke bewoners.

In Alice Springs doen we een eigen ervaring op. We genieten met de mensen van de laatste toer van kangoeroe- en krokodillen biefstuk. Een Aboriginal vrouw komt ongevraagd bij ons aan tafel zitten. Ze wil een schilderijtje verkopen. Duidelijk nep. Ze intimideert, wil niet weggaan, eist geld. Zegt dat ze honger heeft. Het Engelse stel aan tafel heeft haar al eens 20 dollar gegeven. Ze wil meer, weigert weg te gaan. We roepen er personeel bij. Ze zijn beleefd tegen de vrouw. Dan wordt ze plotseling agressief en slaat met haar schilderijtje op een bord. Als de vrouw weg is komen ineens veel verhalen over overlast los, over winkeldiefstallen, inbraken, aanrandingen, intimidatie, ze liegen er niet om. We zagen al wat plaatsen waar alleen aboriginals wonen. Naar onze maatstaven is het een vreselijke puinzooi. Overal rommel, kapotte auto's, zwerfvuil.

Van de reisleiders horen we meer over de achtergronden van de aboriginals. Kennis over het cultureel erfgoed hoort bij de opleiding. Nog maar 30 jaar geleden is Ayers Rock teruggegeven aan de oorspronkelijke bewoners en wordt de naam Uluru in ere hersteld . Er ontstaan op verschillende plaatsen initiatieven om het cultureel erfgoed te erkennen en te herstellen. Zo krijgen plaatsen weer hun oorspronkelijke naam, zijn er plaatsen, grote gebieden niet toegankelijk voor niet-aboriginals. We lezen in de krant dat in Carnarvon nazaten van de Gnulli, een plaatselijke stam, worden opgeroepen zich te melden voor een claim op hun erfgronden. Omdat de grond rijk is aan bodemschatten is daar veel geld mee gemoeid. Armoede lijkt niet het probleem te zijn.

We spraken ook een gepensioneerde juf, Fran (…) Zij formuleerde het zo: “Door alle teruggekregen rechten beschikt de Aborginal gemeenschap nu over veel geld. De huidige generatie doet er verkeerde dingen mee. De mannen hoeven niet meer op jacht, dus doen ze niets. Maar er zijn hoopvolle initiatieven die vooral door de moeders en oma's worden opgezet.
Een andere Australiër verzuchtte: “Ik blijf het gewoon Ayers Rock noemen en ik en mijn hele familie zijn hier geboren wij zijn ook natives”.
Er is nog een hele lange weg te gaan.